Mediolan nie jest tanim miastem. Tak, wiem, nie jest to nic odkrywczego. Co jednak, gdybym Ci powiedziała, że w Mediolanie można się napić za darmo? Wiedziałam, że ta informacja wzbudzi Twoje zainteresowanie! Niestety, jest i haczyk. Za darmo można się owszem, napić, ale tylko wody. No i trzeba w tym celu włożyć palec do paszczy smoka…
Vedovelle: czym są, gdzie je znaleźć i jak z nich korzystać
Można się na nie natknąć w każdym zakątku miasta. Niektóre niemal stuletnie, inne zainstalowane całkiem niedawno. Uliczne fontanny, tzw. vedovelle, to jeden z najbardziej znanych i lubianych symboli Mediolanu. W upalnie dni te intensywnie zielone kolumienki z kultowym, mosiężnym kranem w kształcie głowy smoka są oblegane przez spragnionych ludzi, zwierzęta i ptaki. Płynie z nich bowiem czysta, zdatna do picia woda. Co więcej, jest to woda całkowicie darmowa!
Miejskie fontanny z wodą zdatną do picia
Vedovelle to małe fontanny, od dziesięcioleci dostarczające świeżej wody pitnej mieszkańcom Mediolanu oraz turystom. Każda jest podłączona do miejskiej sieci wodociągowej, dlatego wodę z nich można pić bez obaw. Mają kształt zielonej kolumny z charakterystycznym daszkiem i złotym, mosiężnym kranem, którego nie można zakręcić, więc przez cały czas z niego cieknie. Jak głosi legenda, nazwa vedovella (wdówka) pochodzi właśnie od tego nieprzerwanego strumienia wody przywodzącego na myśl strumień łez. Jest to sposób na oddanie hołdu wdowom opłakującym mężów poległych podczas pierwszej wojny światowej.
Specjalny, wyglądający jak głowa smoka kran jest powodem, dla którego wdówki są również znane jako zielone smoki (draghi verdi). Mediolańczycy często żartobliwie zapraszają się nawzajem na drinka w barze Pod Zielonym Smokiem i stojąc przy vedovelli częstują się nawzajem wodą z fontanny.
Pierwsza vedovella stanęła w Mediolanie w latach dwudziestych XX w. Zaprojektował ją architekt Luca Beltrami (ten sam, który pod koniec XIX w. kierował pracami renowacyjnymi zamku Sforzów). Do dziś stoi ona na Piazza della Scala, niedaleko słynnej opery.
Jako jedyna jest wykonana z brązu (pozostałe mają korpusy żeliwne). Misterna mozaika otacza podstawę, z której mogą pić psy spacerujące ze swoimi właścicielami. Dawniej piły tu również konie.
Chcesz ją znaleźć? Wpisz w Google Maps „vedovella numero uno”.
Jak znaleźć fontannę vedovella
Fontanny z wodą pitną są nieodłącznym elementem małej architektury Mediolanu. W mieście jest ich grubo ponad 600 i ciągle są instalowane nowe. Można je zauważyć przy każdym większym placu, a także w parkach. Często kryją się tuż za rogiem, w jakimś malowniczym zaułku. Jedną można znaleźć np. na dziedzińcu Zamku Sforzów. Inną na skwerze w pobliżu futurystycznych budynków na Piazza Gae Aulenti. Kolejną na Piazza Duomo, niedaleko katedry. Jeżeli tylko będziemy uważni, na pewno zauważymy taką fontannę podczas zwiedzania miasta.
Jak pić wodę z vedovelli
W Mediolanie nie jest łatwo uchodzić za lokalsa. Miejscowi mają szósty zmysł i na kilometr rozpoznają turystów, nawet jeżeli ci świetnie się maskują i na popołudniowe aperitivo, zamiast Aperol Spritz, zamawiają Negroni Sbagliato. Zawsze można jednak zrobić na mediolańczykach dobre wrażenie i napić się z vedovelli w prawidłowy sposób. Przyjezdni bowiem często nie mają pojęcia jak obsługiwać ten fikuśny kran, którego nie można odkręcić ani zakręcić i starają się ugasić pragnienie robiąc przy tym dziwne, akrobatyczne pozy.
A sposób jest banalnie prosty.
Aby napić się z vedovelli, należy włożyć palec do paszczy smoka i zamknąć otwór. Wtedy woda zaczyna tryskać w górę z drugiego, mniejszego otworu na czubku smoczej głowy. Voilà!
Vedovelle, draghi verdi, fontanelle… tworzą klimat Mediolanu od 100 lat
Zielone fontanny, popularny symbol Mediolanu, są wytwarzane w prowincji Varese. W roku 1931 władze miasta zleciły odlewni Fonderie Lamperti wykonanie serii fontann na wzór pierwszej, zaprojektowanej przez Beltramiego. Zakład Fonderie Lamperti produkuje vedovelle do dziś, wg oryginalnego rysunku z roku 1932. Co dwa, trzy lata w mieście przybywa około 20 nowych sztuk.
Każda fontanella ma 155 cm wysokości, a żeliwny odlew korpusu waży 280 kg. Poszczególne elementy są nadal malowane ręcznie. Ręcznie odlewana jest również mosiężna głowa smoka.
Co ciekawe, vedovellę może sobie postawić w ogrodzie każdy. Odlewnia realizuje zamówienia od osób prywatnych, ma również sklep internetowy. Cena modelu identycznego z tym, który można spotkać na mediolańskich ulicach to około 2000 euro. Dostępne są też mniejsze modele. Fani pamiątek również będą usatysfakcjonowani. Za mniej niż 50 euro mogą sobie postawić na półce złotą miniaturkę wdówki.
