Prosto z laboratoriów ENEA, Włoskiej Narodowej Agencji Nowych Technologii, Energetyki i Zrównoważonego Rozwoju Gospodarczego, nadciąga pomidor San Marziano, odpowiedź włoskich naukowców na problemy astronautów z dostępem do świeżej żywności w kosmosie
Opatentowany, biofortyfikowany włoski pomidor trafi na talerze astronautów podczas misji kosmicznych
Długie podróże międzygwiezdne to duże problemy ze świeżą żywnością
Eksploracja nowych i nieznanych zakątków kosmosu wymaga nie tylko skonstruowania statków, które zabiorą śmiałków na odległe planety. Podczas długich podróży międzygwiezdnych wyzwaniem staje się wyprodukowanie żywności dla członków ekipy bezpośrednio na statku. Jest to konieczne nie tylko dlatego, że trudno jest zabrać ze sobą tak dużo prowiantu, żeby wystarczyło dla wszystkich na cały czas trwania misji. Astronauci potrzebują świeżych produktów, bowiem te zapewniają niepodważalne korzyści żywieniowe oraz wpływają na dobrostan psychiczny ludzi. Niestety, regularne dostawy z Ziemi jeszcze przez dłuższy czas nie będą wchodzić w grę.
Nad rozwiązaniem tego problemu naukowcy pracują od lat. Celem jest m. in. wyhodowanie warzyw, które będą rosły w warunkach bardzo odmiennych od panujących na Ziemi. Problemem jest nie tylko brak miejsca, ale również inna grawitacja oraz promieniowanie jonizujące. W takich warunkach rośliny często nie rosną prawidłowo, nie wykształcają owoców lub tracą swoje właściwości odżywcze.
San Marziano: mały wielki pomidor, który nie boi się kosmosu
Wyzwanie podjęli w 2014 r. naukowcy z ENEA, Włoskiej Narodowej Agencji Nowych Technologii, Energetyki i Zrównoważonego Rozwoju Gospodarczego. W ramach dwóch projektów, BIOxTREME oraz HORTSPACE, finansowanych przez Włoską Agencję Kosmiczną (Agenzia Spaziale Italiana), wyhodowali biofortyfikowanego pomidora odmiany Micro Tom. Ten malutki pomidorek przeszedł wiele ekstremalnych testów i symulacji. Był bombardowany promieniowaniem jonizującym (gamma i protonowym), trzymany w statycznym polu magnetycznym oraz sprawdzano jak sobie radzi w warunkach mikrograwitacji. Tak powstał pomidor San Marziano, odporny na promieniowanie kosmiczne i idealnie nadający się na długie misje.
Zdjęcie: materiały informacyjne projektu BIOxTREME
San Marziano to prawdziwy pomidor do zadań bojowych. Podróż na Marsa czy stacja badawcza na Księżycu to nie jedyne sytuacje, w jakich może okazać się bardzo przydatny. Jest bowiem nie tylko odporny na promieniowanie kosmiczne. Jego tkanki i owoce zawierają bardzo dużo antocyjanów o działaniu przeciwutleniającym (stąd fioletowy kolor), a włośniki korzeni to naturalna, biologiczna fabryka polipeptydów o potwierdzonych właściwościach bakteriobójczych. Ten mały pomidorek dołączył więc do grupy biofortyfikowanych pomidorów, które mogą pomóc w poprawie zdrowia publicznego, tak jak pomidory wzbogacone o witaminę D3. Rezultatami badań biotechnologicznych i właściwościami kosmicznego Micro Toma interesuje się już przemysł farmaceutyczny.
San Marziano? Na pewno? A nie San Marzano?
A co z nazwą? Do złudzenia przypomina nazwę słynnej odmiany podłużnych pomidorów San Marzano DOP. Czy to nie to samo? Ano nie. Warto zwrócić na to uwagę, aby nie mylić tych dwóch nazw.
San Marziano, gra słów łącząca planetę Mars i słynną odmianę włoskich pomidorów
Nazwa San Marziano, nadana przez naukowców z ENEA, nawiązuje do nazwy San Marzano (DOP), jednej z najsłynniejszych odmian włoskich pomidorów. To te, które znajdujemy w puszkach pomidorów pelati. Dodatkowa literka i tworzy słowo marziano, czyli marsjański. Tą żartobliwą grą słów badacze trafili w dziesiątkę. Pomidory San Marzano (DOP) to flagowy symbol włoskiego przemysłu spożywczego, a mikro pomidorek San Marziano ma szansę stać się flagowym składnikiem włoskiej kuchni na Marsie.
Źródła:
- pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37877080/
- hortspace.enea.it/i-progetti/hortspace
- hortspace.enea.it/i-progetti/bioxtreme
- rainews.it/articoli/2024/01/arriva-il-pomodoro-san-marziano-che-cresce-anche-sulla-luna
